.
ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΖΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΠΟΙΗΣΗ ΜΕ ΤΟ ΤΟΛΗ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ
Η συζήτηση δημοσιεύτηκε στο περιοδικό τεχνών και πολιτισμού της Κύπρου, ΔΙΟΡΑΜΑ τευχ. 1 Ιουλ.-Αύγ. 2015
« ν’ ακούγεται από μακριά μια φυσαρμόνικα…» και «ρίγος αιχμάλωτο στον ήχο της φωνής σου» η γενέθλια πόλη, ο έρωτας και η αγάπη, είναι βιώματα που γεννάνε ποίηση? Είναι απαραίτητα τα βιώματα για να γραφεί ποίηση?
Αν δεν ερωτευτείς, πώς θα γράψεις για τον έρωτα κι αν δεν αγαπήσεις, πώς θα γράψεις για την αγάπη; Για μένα η ποίηση είναι ένα ερωτικό φαινόμενο με την ευρύτατή του έννοια και τόσο η ποίηση όσο και η πεζογραφία μου βασίζονται, άμεσα ή έμμεσα, στην περιπέτεια της ζωής μου. Ακόμη και τα εντελώς φανταστικά μυθιστορήματα, διηγήματα ή ποιήματά μου έχουν αναδυθεί από βιώματά μου.
Οι δυσκολίες στη ζωή η κρίση και η αβεβαιότητα που βιώνουμε επηρεάζουν τον ποιητή? Κινητοποιεί τη ποίηση?
Σε μια περίοδο κρίσης υπάρχουν περισσότερα ερεθίσματα για να ανθίσει η ποίηση. Όχι μόνον η «κοινωνική ποίηση» αλλά και η υπαρξιακή, φυσικά και η καθαρά ερωτική. Οι ευαίσθητες ποιητικές κεραίες συλλαμβάνουν τα μηνύματα της εποχής και τα μετουσιώνουν σε ποίηση στον δικό τους χρόνο.
Κάνοντας ένα απολογισμό του έργου σας από το 1966 που πρωτοεκδώσατε έχουμε 19 ποιητικές συλλογές, 6 διηγήματα, 4 μυθιστορήματα και 3 παραμύθια (για μεγάλους). Του χρόνου 50 χρόνια μετά τη πρώτη έκδοση τι ετοιμάζεις?
Φέτος, του χρόνου και όσο υπάρχω, θα συνεχίζεται ο αγώνας μου να υπερβαίνω την αίσθηση της ματαιότητας. Έχω ήδη έτοιμα ένα παραμύθι για μεγάλους και μια συλλογή διηγημάτων, ενώ μία ακόμη ποιητική συλλογή βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Δεν ξέρω ακόμη πότε ακριβώς θα εκδοθούν αλλά τα 50 χρόνια παρουσίας μου στη λογοτεχνία είναι κάτι απίστευτο για μένα, που δεν περίμενα να ζήσω τόσα χρόνια συνολικά, και συμφωνώ ότι θα πρέπει να το γιορτάσω.
Σήμερα γράφονται πολλά ποιήματα, εκδίδονται σε βιβλίο ή δημοσιεύονται στο διαδίκτυο. Σημαίνει κάτι αυτό? Μήπως κατεβαίνει το επίπεδο της ποίησης?
Πράγματι παρατηρείται ένας καταιγισμός εκδόσεων και δημοσιεύσεων στο διαδίκτυο. Η ευκολία οδηγεί στην προχειρότητα και στη χαμηλή ποιότητα. Δεν θα ήταν σωστό όμως να μείνουμε στο γεγονός αυτό. Μέσα στον σωρό των μέτριων ή και απαράδεκτων ποιημάτων υπάρχουν διαμάντια. Υπάρχει μια λαμπρή νέα γενιά ποιητών που πιστεύω ότι θα συνεχίσει την παράδοση της ποίησης υψηλού επιπέδου στη χώρα μας.
Πως βλέπεις τους νέους ποιητές. Έχουν ανεξαρτητοποιηθεί από τις προηγούμενες γενιές? Ακολουθούν δικούς τους δρόμους? Τι θα τους συμβούλευες?
Η νέα γενιά ακολουθεί και θα ακολουθήσει τον δικό της δρόμο. Ανεξαρτησία όμως ή παρθενογένεση στην τέχνη δεν υπάρχει. Με τη δική του βέβαια φωνή ο καθένας, όλοι μας βαδίζουμε πάνω στους κυβόλιθους των προηγούμενων γενεών. Οι νέοι δεν έχουν ανάγκη τις δικές μου συμβουλές. Όσοι έχουν την αίσθηση του προορισμού και την ανάλογη δύναμη, το πείσμα και το πάθος, θα συνεχίσουν ο κόσμος να χαλάσει. Θα αναζητήσουν και θα βρουν τον δικό τους δρόμο. Οι υπόλοιποι θα εγκαταλείψουν στα μισά όπως έχει συμβεί με τόσους και τόσους άλλους στο παρελθόν.
Το 1982 ήσουν μέλος της επιτροπής που στη Δεύτερη Ποιητική συνάντηση καλέσατε 14 Κύπριους ποιητές. Ποια εικόνα σου έμεινε από τότε?
και πως είδες την αναβίωση της το 2014 στη Θεσσαλονίκη?
Ήδη από τα 15 μου χρόνια, όταν διαδήλωνα στους δρόμους της Θεσσαλονίκης και έβαζα υπογραφές για τον Καραολή και τον Δημητρίου αλλά και αργότερα στη γενική επιστράτευση, η Κύπρος ήταν μέσα στην καρδιά μου. Η γνωριμία μας με τους Κύπριους ποιητές το 1982 ήταν μια ωραία ποιητική εμπειρία αλλά και μια εμπειρία κοινής πορείας και αγώνων, μια εμπειρία αδερφοσύνης. Έχοντας διατηρήσει την επαφή μου με μερικούς σημαντικούς Κύπριους ποιητές όλα αυτά τα χρόνια, είχα ζητήσει κι εγώ να επανασυνδεθούμε πιο επίσημα και είδα με μεγάλη χαρά την εκδήλωση που έγινε στη Θεσσαλονίκη και την πιο πρόσφατη στην Κύπρο. Σημαντικό για μένα είναι επίσης ότι ποιήματά μου που βρίσκονται στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Μέσης Εκπαίδευσης στην Κύπρο.
Ποια η γνώμη σου σήμερα για τη Κυπριακή ποίηση? Μήπως είναι λίγο ξεχασμένη και άγνωστη στον Ελλαδικό χώρο? Στο «Ένα λιβάδι στην ομίχλη ονειρεύεται» ανθολογείς και Κύπριους ποιητές?
Ξέρω ότι υπάρχουν σημαντικοί ποιητές στην Κύπρο αλλά, δυστυχώς, δεν έχω μια ολοκληρωμένη εικόνα για την Κυπριακή ποίηση στις μέρες μας. Η Κύπρος βρίσκεται σε απόσταση από το κέντρο των πάντων που είναι, φευ, η Αθήνα, και έχει το ίδιο ή και μεγαλύτερο πρόβλημα με τη Θεσσαλονίκη και τις άλλες εκτός λεκανοπεδίου πόλεις.Φυσικά περιλαμβάνονται Κύπριοι ποιητές στις θεματικές ανθολογίες που διατηρώ από το 2008 στο ιστολόγιο Ένα λιβάδι μέσα στην ομίχλη που ονειρεύετει. Από τους παλιότερους μπορώ να αναφέρω τον Λεύκιο Ζαφειρίου, τη Νίκη Μαραγκού, τον Γιώργο Μολέσκη, τον Νίκο Ορφανίδη, την Έλλη Παιονίδου κ.α. Θα παρακαλούσα όμως τους Κύπριους ποιητές να μου στέλνουν τα βιβλία τους για να έχω τη δυνατότητα να ανθολογήσω και πολλούς άλλους, παλιούς και νεώτερους.
Πριν λίγο καιρό ένας Έλληνας κριτικός λογοτεχνίας μου έθεσε το ερώτημα πότε οι Κύπριοι ποιητές θα πάψουν επιτέλους να γράφουν για το 74. Συμμερίζεσαι αυτή την θέση?
Δεν τη συμμερίζομαι καθόλου. Όταν οι Ισπανοί συγγραφείς, παιδιά και εγγόνια των μαχητών του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου (1936-1939) συνεχίζουν να γράφουν εξαιρετικά βιβλία για την εποχή εκείνη, θα έπρεπε οι Κύπριοι ποιητές να πάψουν να γράφουν για το πολύ πιο κοντινό 1974; Όταν μάλιστα εξακολουθούν υπάρχουν ανοιχτές πληγές και άλυτα προβλήματα στη μεγαλόνησο.
Σ αυτή τη κρίση θεσμών και αξιών που βιώνουμε ποιό το μέλλον της ποίησης?
Ποιο είναι το μέλλον για τα αγριολούλουδα στις πλαγιές ενός βουνού; Ποιο είναι το μέλλον για τον έρωτα, την άνοιξη, το άγγιγμα; Ποιο είναι το μέλλον για τον ίδιο τον άνθρωπο; Αυτό είναι και το μέλλον της ποίησης.
Ανδρέας Καρακόκκινος
.