ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ ΜΑΣ
POESIA DEL NOSTRO TEMPO
Δέκα Ιταλοί ποιητές/ποιήτριες (1968-1988)
Επιμέλεια, πρόλογος και μετάφραση /
Traduzione, prefazione e cura
Αλεξάνδρα Ζαμπά / Alexandra Zamba
ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ΓΕΡΜΑΝΟΣ
.
.
ΜΑΡΚΟ ΚΟΡΣΙ
Ποιήματα από την ανθολογία
Η ουσία των ημερών
Εκδόσεις Manni, 2021
κοίταζα τη σκιά στον τοίχο και σαν άσκηση
σκεφτόμουν τις φόρμες να διαφθείρονται ευκίνητες
κατά μήκος της ούγιας του πλακιδίου, έτσι, για αρκετές μέρες,
νευρικός σαν το δάγκωμα του μαύρου
εν μέρει λοξό και εν μέρει σε κατάρρευση
το δικό μου έμοιαζε με το σώμα σου- από συμπαγή σάρκα,
σταθερό, εντελώς αναίσθητο στην αφή.
μετά έγινε πιο εύθραυστο, στο τέντωμα εξαντλήθηκε
το οβάλ του όμορφου προσώπου στα κλειστά παντζούρια,
στον τελευταίο όροφο της εντατικής
υποχώρησε η πίεση, το λίγο φως
έβγαλε ένα σύντομο συριγμό και εγώ υποταγμένος κοίταζα
τη μακρύτερη σκιά στον τοίχο, χαιρετώντας.
MARCO CORSI
Poesie tratte dal libro
La materia dei giorni
Edizioni Manni, 2021
fissavo 1’ombra sul muro e per esercizio
contemplavo le forme disfarsi agili
lungo il filo delle mattonelle. cosi, per piu giorni,
nervoso come il morso del nero
in parte obliquo e in parte solo cedimento
mio sembrava il tuo corpo di came compatta,
soda, del tutto insensibile al tatto.
poi divenne piu esile, allungato stremo
l’ovale del bel volto sulle tapparelle chiuse,
nel reparto intensivo all’ultimo piano
cedette la pressione, la poca luce
emise un breve rantolo e io docile fissavo
1’ombra piu lunga sul muro e salutavo.
*
ΣΤΕΛΒΙΟ ΝΤΙ ΣΠΙΝΙΟ
Τέλη Σεπτεμβρίου
Εμφανίζονται σε στιγμές στις οποίες το καθένα απογειώνεται,
γύρω στις επτά το βράδυ όταν ο ήλιος ακόμα λάμπει,
και με τις κραυγές τους παίρνουν ανθρώπινες μορφές,
για παράδειγμα, ενός γίγαντα ή ενός γνώριμου προσώπου,
τόσο που το μάτι δεν διακρίνει τον λόγο της κίνησης
και ζητάει να μάθει περισσότερα, αλλά αυτά τα σμήνη
συναγωνίζονται με τα λεωφορεία και τα τυχαία τρένα
πως να εξαφανιστούν πρωτύτερα, ρουφώντας
το βουητό των επιβατών, την κούραση των βημάτων,
τη μυθοπλασία της καθολικότητας.
Πάνε εκεί όπου και άλλες φωνές σκορπίζονται,
αυτή τη φορά προέρχονται από τα μακρινά σπίτια,
κι είναι μερικοί σαν και μάς που θυμούνται αμυδρά
πού ήμασταν όταν ακούσαμε πρώτοι
τα λόγια που δεν έχουν επιστροφή.
Από το βιβλίο Η γυμνότητα, Εκδόσεις Pequod, Ancona 2010
STELVIO DI SPIGNO
Fine settembre
Si presentano a orari in cui ognuno prende il volo,
verso le sette di sera quando ancora c’e il sole,
e con i loro gridi prendono forme umane,
un gigante, per esempio, o un volto conosciuto,
tanto che l’occhio non distingue il perche del movimento
e vorrebbe saperne di piu, ma questi stormi
fanno a gara con corriere e treni di fortuna
a sparire per primi, risucchiando
il brusio dei pendolari, la stanchezza dei passi,
la finzione di tutto.
Vanno dove si disperdono altre voci,
questa volta scaturite dalle case in lontananza,
e c’e chi come noi ricorda vagamente
dove abbiamo ascoltato per primi
le parole che non hanno ritorno
Tratta dal libro La nudita, Edizioni Pequod, Ancona 2010
*
ΕΛΙΖΑ ΝΤΟΝΖΕΛΛΙ
Από τη συλλογή
άλμπουμ
Edizioni Nottetempo, 2021
λεωφόρος Αθηνάς (Μινέρβα). Για τη Μάρτα Ρούσο*
μπείτε από το πλάι και παρακάμψτε το ευκολονόητο
στη συνέχεια ακολουθήστε τον απέναντι δρόμο όπου
η νομική σχολή ασχολείται με μια άλλη επιστήμη
και η μαρμάρινη λεωφόρος δεν αντικρίζει κατ’ευθεία
την Αθηνά.
Στην στοά του κισσού σάς βλέπω χρόνια τώρα
να προχωράτε δίπλα δίπλα
εκεί στο κομμάτι της ασφάλτου όπου
πρίν από εμάς η μια κατέρρευσε κι εγώ
όπως κι εσείς επανέρχομαι στο πέρασμα του χρόνου
με τη μόνη σκέψη ότι αν σε στοχέυσαν ο λόγος ήταν
η ξανθή και τόσον εμφανής κεφαλή σου.
Έμεινες μέρες ολόκληρες σ’εκείνο το κομμάτι του δρόμου
συντρόφισσα εσύ με το ασαφές σου βήμα.
*Η ποιήτρια αναφέρεται σε μία εγκληματική πράξη που έγινε ένα πρωί στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης όπου πυροβόλησαν μια φοιτήτρια η οποία περπατούσε ξέγνοιαστα με μια φίλη της.
ELIZA DONZELLI
Dal libro
album
Edizioni Nottetempo, 2021
viale della Minerva. Per Marta Russo
entrare di lato e aggirare l’evidenza
poi prendere la via opposta dove
la facolta di Legge e altra scienza
e il viale di marmo non guarda dritto
la Minerva.
Nella galleria d’edera vedervi di anno
in anno procedere lunghe nel fianco
sopra il pezzo di asfalto dove una
prima di noi e crollata e io come voi
sono scattata di volta in volta pensando
che se hanno puntato te e per via
della testa chiara ed evidente.
Per giorni sei stata in quel tratto di strada
compagna di passo evanescente.
*
ΦΛOΡΙΝΤΑ ΦΟΥΣΚΟ
Ποιήματα από το βιβλίο
Τρία έργα
Εκδόσεις oedipus, 2009
δεν υπάρχει ρολόι στο δωμάτιο λευκός χώρος
η καρδιά μου φουσκώνει διαπερνά το ταβάνι
κινείται στον αέρα σαν καραμέλα
στο κρεβάτι τα μπράτσα βαριά και άυπνα
πίσω, τα μπράτσα του θεού
άγγελοι πρασινομώβ με κοιτούν απ’ το ταβάνι κάποιος λέει:
“δώρισε όλο σου το αίμα”
όμως το ροζ φορεματάκι μένει πολύ στενό
καμία συγχώρεση καμία συγχώρεση
μόνο ένα καρφί
στα ενωμένα πόδια της γης
FLORINDA FUSCO
Tratto dal libro
Tre opere
oedipus edizioni, 2009
non c’e orologio nella stanza spazio bianco
il mio cuore si gonfia attraversa il soffitto
si muove nell’aria come una caramella
sul letto le braccia pesanti senza sonno
dietro, le braccia di dio
angeli verdeviola mi guardano dal soffitto qualcuno dice
“dona tutto il tuo sangue”
ma il vestitino rosa e troppo stretto
nessun perdono nessun perdono
solo un ferro
nei piedi congiunti della terra
*
ΦΑΜΠΡΙΖΙΟ ΛOMBAPNTO
Ποιήματα από Συντεταγμένες της βαναυσότητας
(Rosada, Kurumuny, 2018)
Από το παράθυρο του αυτοκινήτου, προς το Βερτσέλι ένα απόγεμα
προβολέων κι ομίχλης. Πίσω: η δομή της αποθήκης της Amazon
απορροφά το σοκ του οφθαλμού, εκτοπίζει τη σκέψη
πλαγίως απορρίπτοντας αιώνες κοινωνικής ιστορίας
και ταξικής πάλης.
Σήμερα, τα πάντα μεριμνούνται για την έγκαιρη παράδοση.
FABRIZIO LOMBARDO
Tratte da Coordinate per la crudelta
(Rosada, Kurumuny, 2018)
Dal finestrino, in auto, verso Vercelli un crepuscolo
di fari e nebbia. Dietro: la struttura del magazzino
di Amazon assorbe l’urto dello sguardo, sposta il pensiero
di lato e scarta secoli di storia sociale
e lotta di classe.
Tutto, oggi, e in pronta consegna.
*
ΝΕΦΕΛΗ ΜΙΣΟΥΡΑΚΑ
Αγένεια του βλέμματος, βιάζεις
τα όρια των παραθύρων, και βυθίζεσαι
κατευθείαν στα τούβλα των σπιτιών –
και στην ακινησία αυτών των καυτών βραδιών,
όταν κατεβαίνει η κραυγή ενός γλάρου
από μια αόρατη γωνιά του ουρανού και λέει
ανείπωτα λόγια, γεμάτα επείγουσα ανάγκη –
και δεν συμβαίνει τίποτα στα χρόνια
που σχηματίζουν τους κύκλους στους κορμούς.
Η σταθερή δέσμη φωτός
καμπυλώνει στο πάτωμα και ολοκληρώνει τον γύρο τηζ
με την ηρεμία της γης, καταναλώνοντας
τα πλακάκια, και ο χρόνος μένει ορφανός
από αυτά τα δεκαεννιά και τριανταένα
της εικοστής έβδομης Ιουνίου. Σήμερα απεργούν
τα αεροδρόμια. Υπάρχει φόβος για μέδουσες στις ακτές
του Τυρρηνικού Πελάγους. Δεκάδες άνθρωποι πεθαίνουν,
όπως πάντα, κάπου στον κόσμο.
Από την ποιητική συλλογή Η μεγαλειότητα της μοναξιάς,
Εκδόσεις La Vita Felice, 2018
NEFELI MISURACA
Maleducazione dello sguardo, forzi
i confini delle finestre, e affondi
dritta nei mattoni delle case –
e l’immobilita di queste sere arroventate,
quando il verso di un gabbiano discende
da un angolo invisibile del cielo e dice
cose innominabili, piene di urgenza –
e nulla al cospetto degli anni
che tracciano i cerchi nei tronchi.
Il raggio fermo di luce
S’incurva sul pavimento e completa il suo giro
con la calma della terra, consumando
le piastrelle, e il tempo rimane
orfano di queste diciannove e trentuno
del ventisette giugno. Oggi scioperano
gli aeroporti. Si temono meduse sulle coste
del Tirreno. Muoiono decine di persone,
come sempre, da qualche parte del mondo.
Tratta dalla silloge di poesie La solitudine maestosa,
La Vita Felice Edizioni, 2018
*
ΔΑΒΙΔ ΡΟΜΑΝΙΟΛΙ
Από την συλλογή
Στη σιγή των σελίδων,
Εκδόσεις Marco Saya, 2020
Άγγιξε τα φαντάσματα και μετά ξέχασέ τα στην ομίχλη.
Δεν χρειάζεται κουβέντα για το παρελθόν.
Άγγιξε τα φαντάσματα και μετά απομακρύνσου στην ομίχλη.
Να χάνεσαι σαν τα μονοπάτια στην ύπαιθρο
πνιγμένα σε κάποιο λιβάδι ή σε κάποια λακκούβα
τον καιρό που δεν υπήρχε ακόμα κανείς
να άγγιζα τα μάτια σου με τα χέρια της νύχτας.
Άγγιξε τα φαντάσματα και γράψε κάτω λέξεις
για να θυμάσαι ότι σε χαϊδεύουν και στο σκοτάδι ακόμα.
Όπως οι προσευχές και οι βλασφημίες
γραμμένες σε κάποιο φύλλο πεσμένο από κάποιο κλαδί,
από κάποιο τραπέζι, κάποια νύχτα χωρίς αστέρια,
από κάποια σκέψη που απλώς γλίστρησε στην άκρη.
Άγγιξε τα φαντάσματα. Να βρούμε ποιοι ήμασταν.
Άγγιξε τα φαντάσματα. Και μετά φύγε
με ό,τι έχει απομείνει από τα ίδια τα δικά μας σεντόνια.
DAYIDE ROMAGNOLI
Da EL SILENSI D’l FOJ DRUA
II silenzio dellepagine sfogliate,
Marco Saya edizioni, 2020
Toccare I fantasmi e poi perderli nella nebbia.
Senza bisogno di parlare del passato.
Toccare i fantasmi e poi andare via nella nebbia.
Perdersi come le strade di campagna
annegate in qualche prato o qualche buca
di un tempo quando non c’era nessuno
a toccarti gli occhi con le mani della sera.
Toccare i fantasmi e scrivere giii parole
per ricordarsi di essere accarezzati anche nei buio.
Come le preghiere e le bestemmie
scritte in qualche foglio caduto da qualche ramo,
da un qualche tavolo, da una qualche notte senza stelle,
da un qualche pensiero solo scivolato di fianco.
Toccare i fantasmi. Trovare chi eravamo.
Toccare i fantasmi. E poi andare via
con quel che resta dei nostri stessi lenzuoli.
*
ΣΙΛΒΙΑ ΡΟΣΑ
Ποιήματα από το βιβλίο
Όλη η γη που μας απέμεινε
Vydia Editore, 2022
Στη λίμνη τ’ ουρανού
τα μενταγιόν των δέντρων τρέμουν
τη μέρα που το ημερολόγιο
ονομάτισε την Άνοιξη,
απορροφώντας σε μια φωτεινή επιφάνεια
όλη τη γη που μας απέμεινε
Που βρισκόμαστε, καθώς η νύχτα
μπαίνει σίγουρη εκ δεξιών και στρίβει
προς το φως που ξεθωριάζει; Πού πάνε
τα φωτεινά αντικείμενα, όταν
αφήσουμε ένα μικρό σημείο φυγής,
μη τυχόν λησμονήσουν
ν’ ανθίσουν στην πορεία
επιστροφής;
SILVIA ROSA
Poesie dal libro
Tutta la terra die ci resta
Vydia Editore, 2022
Dentro una pozza di cielo
i pendagli degli alberi tremolano
in questo giorno che un calendario
ha nominato Primavera,
e risucchia in uno slargo acceso
tutta la terra che ci resta
Dove siamo, mentre la notte
entra sicura sulla destra e vira
al chiaro che svanisce? Dove vanno
le cose che si illuminano,
quando lasciamo un punto piccolo
di fuga per non dimenticare
di fiorire lungo la strada
del ritorno?
*
ΦΡΑΝΤΣΕΣΚΑ ΣΕΡΡΑΝΙΟΛΙ
Η καταιγίδα σκάει το απόγευμα
από τα παράθυρα του ναού μου παρατηρώ
τη λαχτάρα του νερού για τη γη.
Θα ήθελα να σε φτάσω
ενώ ρουφάς τον χρόνο σου
πρώτα με τον άνεμο
μετά γεμίζοντας τη μισόδιψά σου
με μια τολμηρή κίνηση
της βροχής και σιγανά
να μου ‘ρθει κατάμουτρα
ελαφριά η επιστροφή τ’ ουρανού.
Από το βιβλίο Το ρουμπίνι της Τρίτης, Εκδ. Raffaelli, 2010
FRANCESCA SERRAGNOLI
Il temporale rompe il pomeriggio
dalle finestrelle del mio tempio osservo
lo struggimento dell’acqua per la terra.
Vorrei arrivarti
mentre bevi il tuo tempo
prima con il vento
poi colmando la tua semisete
in un movimento audace
di pioggia e piano
avere nei volto
un leggero ritorno di cielo.
Tratta dal libro II rubino del martedl, Ed. Raffaelli, 2010
*
ΧΡΙΣΤΙΑΝ ΣΙΝΙΚΚΟ
Ποιήματα από το βιβλίο
Μπαλάντες απ ‘την Λαγκόστα
Donzelli editore, 2022
Οι ρυθμοί του χρόνου
κάτω από την πέργολα των σταφυλιών
της φράουλας όλο το πρωί έσπαζα τ’ αμύγδαλα τούτα
με τις πέτρες, όσο μαγείρευες
χωρίς να σε κοιτάω και πριν γευματίσουμε
στη βεράντα φαντάστηκα πού να στηρίξω
εκείνα τα πορτοκαλόχρωμα καραβόσχοινα,
μεταξύ του ενός στύλου και του άλλου,
για να κρεμάσω μετά απάνω τους
τα κοχύλια και τις πέτρες, με τις τρύπες
τους ρυθμούς του χρόνου που θα συγκρουστεί
με την ανάγκη να σε νιώσω και πάλι.
από την ενότητα Αναχωρήσεις και επιστροφές
CHRISTIAN SINICCO
Poesie tratte dal libro
Ballate di Lagosta
Donzelli editore, 2022
I ritmi del tempo
sotto il porticato di uva fragola
ho rotto i gusci di queste mandorle
con i sassq per tutta la mattina,
senza guardarti mentre cucinavi
e prima di pranzare sulla terrazza
ho immaginato dove fissare
quelle funi arancioni delle barche,
tra un palo e l’altro, per poi appenderci
le conchiglie e le pietre, con i buchi
i ritmi del tempo che si scontrera
con il bisogno di sentirti ancora
dalla sezione Partenze e ntomi
.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΑΠΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΖΑΜΠΑ
Η προώθηση της ιταλικής λογοτεχνίας εκτός των εθνικών ορίων είναι πάντοτε δύσκολη ένεκα της σχετικής αδιαφορίας της πολιτείας. Το θέμα γίνεται ιδιαίτερα αγκαθωτό όταν αφορά την ποίηση και προπαντός των νέων ποιητών που δεν έχουν ακόμη καθιερωθεί.
Η μακρά εργασία της μελέτης και αναζήτησης μέσων και ευκαιριών για τη μετάφραση της ιταλικής νεανικής ποίησης στην ελληνική γλώσσα επομένως και την προώθηση της ποίησης εκτός εθνικών ορίων, ξεκίνησε από μένα εδώ και πολύ καιρό. Η τάση μας για μετάφραση γεννήθηκε ακριβώς ως επιθυμία να δημιουργήσουμε μια γέφυρα και έναν διάλογο μεταξύ δύο γειτονικών και διαφορετικών κόσμων και μαζί ως ένα μοίρασμα ιδεών, νοημάτων και τρόπου γραφής. Ταυτόχρονα ασχολούμενη σε διαπολιτισμικές ποιητικές προσεγγίσεις, προώθησα την πρόταση στον εκδότη Ανδρέα Γερμανό, για τη έκδοση της δίγλωσσης ανθολογίας. Η απάντηση ήταν άμεση και θετική!
Με την συλλογική ανθολογία Ποίηση του Καιρού μας προτείνονται δέκα Ιταλοί ποιητές και ποιήτριες γεννηθέντες μεταξύ 1968-1988. Η επιλογή των δέκα σύγχρονων Ιταλών ποιητών/ποιητριών έγινε από τα Βόρεια προς τα Νότια της Ιταλίας λόγω διαφορετικότητας. Το θέμα της ιταλικής ταυτότητας και οι περιφερειακές διαφορές της, ειδικά μεταξύ Βορρά και Νότου, έχει μακρά ιστορία και αποτελεί αντικείμενο ευρείας και ποικίλης λογοτεχνίας.
Επίσης, η διαφοροποίηση, η ετερογένεια των στυλ και των μοντέλων, είναι ένα ιδιότυπο χαρακτηριστικό ποιητών που γεννήθηκαν στην πολυκεντρική Ιταλία μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1960. Λόγω των διαφοροποιημένων κοινωνικών αλλαγών, αυτή η γενιά βρέθηκε να ταιριάζει στις σφαίρες της ποιητικής κουλτούρας μεταξύ δύο πόλων, σε αναζήτηση υποστήριξης μέσω νέων ιδεολογικών συλλογικοτήτων και την ώθηση προς τον ατομικισμό με την υποστήριξη των συστημάτων σύνταξης κατευθυντήριων γραμμών και επικοινωνίας.
Οι ποιητές που γεννήθηκαν το 1968 και κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του εβδομήντα μπόρεσαν να δουν την κατάρρευση του διεθνούς θεωρητικού συστήματος που υπήρχε στο ιταλικό κοινοβούλιο. Ταυτόχρονα, άλλαξαν δεξιότητες και τεχνικές επικοινωνίας και διαμεσολάβησης, κώδικα ηθικής και ιδέα της δικαιοσύνης. Άλλαξαν οι διαπραγματεύσεις. Ακόμη και όσοι
γεννήθηκαν την επόμενη δεκαετία του ογδόντα μπόρεσαν να απορροφήσουν τις ανακοινώσεις όσων στην Ευρώπη προωθούσαν μια νέα ιδέα της κοινότητας, δημιουργώντας συχνά διαταράξεις. Σ’ αυτή την δεκαετία πυροδοτήθηκαν και οι πόλεμοι του Κόλπου και η διεθνής τρομοκρατία, οι πόλεμοι και οι πολιτικοοικονομικές κρίσεις επικάλυψαν τη δυναμική που παραμορφώθηκε από την παγκοσμιοποίηση, τα πολύπλοκα αστικά συστήματα σε συνεχή αλλαγή και τις ανεξέλεγκτες κερδοσκοπίες, με τις επιπτώσεις της επισφάλειας της ζωής.
Παρατηρούμε ότι το έργο των ποιητών της περιόδου αυτής επιστρέφει στην ιδιωτική σφαίρα, στην οποία γίνεται τόσο η γλωσσική έρευνα όσο και η ανακάλυψη των λεπτομερειών της καθημερινής ζωής, αλλά και η δυνατότητα εφαρμογής του φανταστικού και του φραγμού για τις νέες προκλήσεις της ανθρώπινης κοινωνίας, σε σχέση με τις τεχνολογίες, τα συστήματα
παραγωγής και την οικολογία.
Με την ποιητική ανθολογία Ποίηση τον καιρού μας, επιχειρούμε τη διαπολιτισμική προσέγγιση αμφίδρομης σχέσης επικοινωνίας και αλληλογνωριμίας, την δημιουργία μιας πνευματικής κυψέλης ευαισθητοποίησης και στοχασμού.